برگرفته از خطبه اول نماز جمعه ۵ فروردین ۱۴۰۱ جهرم توسط حجت الاسلام والمسلمین دکترمدبر
… وَعَلَىاللاُمَراءِ بِالْعَدْلِ وَالشَّفَقَةِ …
امام زمان (عج) در بیست و چهارمین فراز، برای امیران، فرماندهان، فرمانروایان و حاکمان، از خداوند متعال دو ویژگی و خصوصیت اخلاقی عدالت و مهرورزی را طلب میکنند.
فرمانروایان که در روزگار ما به آنها مسئول میگوییم باید این دو ویژگی را با هم داشته باشند.
حاکمان و فرمانروایان که در سعادت و شقاوت یک جامعه و یک ملت بسیارتاثیرگذار هستند باید علاوه بر عدالت پیشگی و مجری عدالت بودن نسبت به دیگران مشفق و مهربان باشند چون به فرمایش امام امیرالمومنین(ع)
«اَلنّاسُ بِاُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ»
تودههای مردم نسبت به حاکمان و فرمانروایان خود از پدرانشان شبیهترند و رفتار و سبک زندگی، عقاید و باورهایشان تحت تاثیر حاکمان و فرمانروایانشان است
مانند این جمله مشهور «الناس علی دین ملوکهم» که حدیث نیست و فقط یک ضربالمثل است و در بعضی از منابع دست چندم روایی مانند کشفالغمه مرحوم اربلی با عبارت «کما ورد فی الحدیث، الناس علی دین ملوکهم» آمده است ویا«من علّمنی حرفا فقد صیّرنی عبدا» و«من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق» و«حسنات الابرار سیئات المقربین» و این عبارت مشهور «هل من ناصر ینصرنی» که از امام حسین (ع) نقل شده و هیچ کدام حدیث نیستند اما به گفته محققین واقعیت است.
عدالت یعنی اینکه انسان در زندگی همواره از تجاوز به حقوق دیگران دوری کند و آن را رعایت نماید و «اعطاء کل ذی حقٍ حَقَّه» حق را به حقدار برساند.
پس انسانی که در زندگی ظلم ستیز و طرفدار مظلوم باشد و برای احقاق حق مظلوم تلاش کند و مخالف ظالم باشد عادل است.
در روایات آمده که
« إِمَامٌ عَادِلٌ خَيْرٌ مِنْ مَطَرٍ وَابِل»
برکات فرمانروای عادل برای زندگی شما از بارش ابرهای پرباران بیشتر است.
و یا فرمودهاند:
«ما عُمِّرَتِ البُلدانُ بِمِثلِ العَدلِ »
هیچ چیزی مثل عدالت سرزمینها، جوامع و کشورها را آباد نمیکند.
عدالت، شاخصه موفقیت یک حاکم و یک حکومت است وهیچ چیزی نمیتواند جای آن را بگیرد. اگر بخواهیم بدانیم حکومتی موفق بوده یکی از بهترین شاخصها همین است که ببینیم چقدر تلاش نموده که حق به حقدار برسد و چه اندازه مظلومین به حقشان رسیدهاند تا فاصله طبقاتی کم شود.
واقعیت این است که ما هم در این انقلاب خیلی تلاش کردیم اما همانگونه که مقام معظم رهبری هم فرمودند ما هنوز درآغاز راهیم اما بیانصافی است که بگوییم بعد از انقلاب کاری نشده است. باید نگاهی به روستاها از لحاظ خدمات آب رسانی، راه، برق، مخابرات، اینترنت، بهداشت بیندازیم و با قبل مقایسه نماییم و سرمان را بالا بگیریم که در بعضی جاها خدمات مانند شهر است.
براساس این خصوصیت شفقت و مهرورزی که امام (عج) برای حاکمان و فرمانروایان طلب کردهاند اگر حاکمی فقط عادل باشد اما از مهربانی در وجودش خبری نباشد موفق نخواهد شد.
« فَبِما رَحمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُم، وَلَو كُنتَ فَظًّا غَليظَ القَلبِ لَانفَضّوا مِن حَولِكَ/ آل عمران ۱۵۹»
ای پیامبر! تو هم اگر سختدل و سنگدل باشی و با اخلاق تند و خشن با دیگران برخورد کنی از تو دور شده و همکاری نخواهند کرد.
امام امیرالمومنین(ع) که نامش لرزه بر اندام دشمنان اسلام میانداخت، یتیمان کوفه را جمع میکرد و یکی یکی را صدا میزد و در آغوش میگرفت و نوازش میکرد و با انگشت مبارک از عسل بیتالمال به آنها میخوراند.
حاکمی موفق است که با یک دست، ابزار اجرای عدالت
«لِيَقُومَالنَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ/حدید25 »
و با دست دیگر آماده نوازش و حمایت و دستگیری از نیازمندان باشد.
مرحوم شهید حاج قاسم سلیمانی پرورش یافته این مکتب بود و این دو را با هم در وجود شریفش جمع کرده بود. وقتی که بوکمال در سوریه را آزاد میکرد مجبور شد خانهای از اهل سنت را مقر فرماندهی قرار بدهد و بعد نامهای به صاحب خانه مینویسد و حلالیت میطلبد و میگوید من این جا نماز خواندم راضی باشید، دورکعت هم به نیت شما خواندم و از قرآن برایتان تفالی زدم و درصفحه 361 و 362 آیاتی از سوره مبارکه فرقان با این مضمون آمد
«وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلي يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبيلا -ً27-يا وَيْلَتي لَيْتَني لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَليلاً - 28 -لَقَدْ أَضَلَّني»
کسانی روز قیامت میگویند ای وای بر ما، ای کاش طرفدار فلانی نشده بودیم او ما را گمراه کرد؛ و از آنها درخواست میکند که در این آیات تأمل کنند و در نهایت شماره تلفن خودش را لای قرآن میگذارد که اگر آسیبی به خانه رسیده تماس بگیرند وطلب خسارت بنمایند. گاهی هم اگر در سوریه منطقهای فتح میشد میگفت برای این مرغ و خروسهای خانوادههای سوریه فکری بکنید.
این همان شفقت و عدالتپیشگی و ظلم ستیزی در کنار هم است که امام زمان(عج) برای مسئولین درخواست کردهاند .امید است که ما هم این لیاقت را داشته باشیم که در حق مسئولین عزیزی که در سر هوای خدمت به مردم دارند دعا کنیم و ان شاالله به اجابت برسد.