برگرفته از خطبه اول نماز جمعه ۱۵ بهمن ماه ۱۴۰۰ جهرم به امامت حجت الاسلام و المسلمین دکتر مدبر
.... وَعَلَىالْمُتَعَلِّمينَ بِالْجُهْدِ وَالرَّغْبَةِ ...
در سیزدهم فراز از دعای امام زمان (عج) برای یکی از گروههای مهم و تاثیرگذار و سرنوشتساز جامعه یعنی متعلمین دو ویژگی جُهد و رغبت درخواست میکنیم.
در فراز قبل مشخص شد که سرآمد همه گروههای تاثیرگذار علما بودند. در این فراز گروه بعدی یعنی متعلمین مورد دعا واقع شدهاند. به یک اعتبار میتوان گفت که همه انسانها دانشآموز و شاگرد خداوند متعالند
« الَّذِيعَلَّمَ بِالْقَلَمِ*عَلَّمَالْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ /۵ و ۴علق »
«الرَّحْمَنُعَلَّمَالْقُرْآنَخَلَقَالْإِنْسَانَ *عَلَّمَهُالْبَيَانَ 1 تا 4 الرحمن»،
«وَ اتَّقُوااللهَ وَ یُعَلِّمُکُمُالله 282 بقره»
این آیات به ما میگویند که اولین معلم بشر، خداوند متعال است و همه انسانها متعلم او هستند.
خداوند متعال حداقل در سه آیه شریفه از قرآن مجید حضرت ختمی مرتبت(ص) را هم معلم مسلمانها معرفی کرده:
« یُعَلِّمُهُمُالکِتابَ وَالحِکمَة 2 جمعه و 164آل عمران»،
« وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ 151 بقره»
و ما شیعیان این افتخار را داریم که معلمان دیگری چون ائمه طاهرین (ع) هم داریم که «خزان العلم» هستند وخود فرمودند: « نحن شجرةالعلم» و پیامبرعزیزمان در باره علیبنابیطالب (ع) فرمودند: «انا مدینةالعلم و علیٌ بابها»
لذا به یک اعتبار همه انسانها و به ویژه مسلمانان و در درجه والاتر ما شیعیان متعلم و مشمول این دعای شریف هستیم.
اما به این دلیل که این دعا در کنار علما مطرح شده به نظر میرسد در این جا آن قشری مورد نظر هستند که تحت عناوینی چون دانشآموز، دانشجو، طلبه، کارآموز، کارورز و هر آن کسی که رسما تحت آموزش قرار دارد میباشند و باید برای آنها دعا کنیم چون آینده به دست اینها رقم میخورد.
پس اگر بخواهیم آینده ملتی را بنگریم باید نگاهی به وضعیت فعلی آموزش و پرورش آن جا بیندازیم.
کشورهایی که به سرعت پیشرفت کردند روی آموزش و پرورش سرمایهگذاری کردند و جواب گرفتند.
امیدواریم خداوند متعال به تصمیم گیرندگان در نهادهای کشور ما هم توفیق این توجه را عنایت فرماید. در حقیقت قشرهای دانشآموز و دانشجو و طلبه و کسانی که تحت آموزش هستند باید دست به دست هم دهند و همگان هم دعاگو باشند تا سرنوشت مملکت به خوبی رقم بخورد.
1. در این جا اولین ویژگی که امام زمان(عج) برای متعلمین طلب کرده «جُهد» است که هم ریشه با جهاد به معنی کوشش و فعالیت فراتر از حد معمول و جدیت و تلاش و فعالیت شبانه روزی برای آموختن آن چیزهایی است که مورد نظرمعلمین میباشد.
با نگاهی به تلاش و کوشش و فعالیت علما و دانشمندان گذشته به این باور میرسیم که انسانها به صرف داشتن استعداد سرشار و نبوغ و بدون تلاش و فعالیت به جایی نمیرسند. کم نیستند افرادی که بهره هوشی بالایی دارند اما تنبلی آنها را از موفقیت دور کرده است.
در پیشینه فرهنگی دینی خودمان دانشمندی داریم که در سنین بالا قصد آموختن کرد و روز اول، استادش به او گفت این جمله «ابوحنیفه گفته است پوست سگ با دباغی طاهر میشود» را حفظ کن و فردا در کلاس باز گو نما تا اجازه آموختن فقه « اهل سنت» به تو داده شود. هرچند شبانه بسیار آن را تکرار کرد اما نتوانست این جمله ساده را درست حفظ کند و فردا گفت: « سگ گفته است پوست ابوحنیفه با دباغی طاهر میشود» و از مدرسه اخراج شد. به صخرهای پناه برد که در آن جا قطرات آب، سنگ سختی را سوراخ کرده بود. از این صحنه درس گرفت و گفت یعنی من از این آب کمترم؟ و آن قدر تلاش کرد که موفق شد.
ادیسون که بشریت مدیون اختراعات اوست میگوید در زندگی آن قدر شکست خوردم تا یادگرفتم که چگونه شکست را شکست دهم.
درحالات بسیاری از علمای دینی آمده که پول تهیه روغن چراغ نداشتند و شبهای مهتابی تا پاسی از شب زیر نور مهتاب یا زیر چراغ معابر عمومی مطالعه میکردند. مرحوم ملامهدی نراقی آن قدر فقیرانه زندگی میکرد که تا پاسی از شب زیر نور چراغ وضوخانه مدرسه مطالعه میکرد.
مرحوم صاحب جواهر که سی سال برای کتاب «جواهر الکلام» زحمت کشید میگوید در حین نوشتن کتاب، جوانم را از دست دادم و گفتم جنازه او را به اتاق مطالعه بیاورند و در کنار جنازه فرزند عزیزم تالیف را ادامه دادم و دست از تلاش و فعالیت برنداشتم.
در حالات مرحوم محدث نوری از اساتید مرحوم حاج عباس قمی که صاحب مفاتیح الجنان است آمده که به کربلا مشرف شد و به امام حسین (ع) عرض کرد که آقا دوجلد کتاب از علمای سلف را هرچه میگردم پیدا نمیکنم عنایتی بفرما! از حرم که بیرون آمد خانمی را دید که دوجلد کتاب را درون پارچهای به قیمت بیست و دو قران به فروش گذاشته بود. مرحوم محدث نگاهی انداخت و دید حضرت عنایت کرده و همان دو کتاب مورد نظر است. او و همراهش فقط شش قران داشتند اما آن مرحوم فکری کرد و به خانم گفت همراه ما به بازار بیا و در آن جا عبا و قبا و عمامه مندرس خود را فروخت اما کفاف نداد و ناچار کفش خود را هم فروخت و کتابها را تحویل گرفت و با خوشحالی با پای برهنه در حالی که که فقط زیر پیراهنی به تن داشت به این امید که شاگردان و رفقا کفش و لباسی به او هدیه دهند برگشت.
پس بدانیم که این فرهنگ غنی شیعی و دینی مدیون زحمات چنین کسانی است که در زمان خود با این اوضاع، مکتب اهل بیت(ع) را شاگردی کردند.
2. دومین ویژگی که امام زمان(عج) برای دانشآموزان و دانشجویان و کسانی که به نحوی به دنبال آموزش هستند طلب میکند مسئله رغبت است.
رغبت به معنی شوق، اشتیاق، علاقه و انگیزه است و با رغایب که جمع رغیبه است از یک ریشه هستند و آن قدر با اهمیت است که فرمودهاند: «ما ضَعُف بَدَنٌ عمّا قَوِیَتُ علیهالنّیّة » اگر نیت و انگیزه انسان برای رسیدن به کاری قوی باشد بدن هرگزخسته نمیشود.
آوردهاند که بزرگ اصولیون یعنی مرحوم وحید بهبهانی روزی بعد از نماز عشا تا پاسی از شب در کنار ضریح امام حسین (ع) با بزرگ اخباریون یعنی مرحوم شیخ یوسف بحرانی مشغول مذاکره و مباحثه شدند. خادمین گفتند باید حرم را ببندیم به رواق تشریف ببرید. مباحثه طول کشید و گفتند به صحن بروید. شب از نیمه گذشت و خواستند صحن را هم ببندند و آن دو مجبور شدند از آن جا هم خارج شوند. خادمی نقل میکند که من فردا موقع اذان صبح آمدم تا صحن را باز کنم دیدم این دو بزرگوار هنوز ایستاده مشغول مباحثه هستند و این یعنی اعتقاد، علاقه، انگیزه و.....
پس ای پدران! مادران! وتمام کسانی که به آینده شهر و کشورتان علاقه دارید از صمیم دل، برای کسانی که آینده دست آنهاست یعنی همین مهدکودکیها، دانشآموزان و دانشجویان دعا کنید تا با سخت کوشی وتلاش و انگیزه خود را برای آیندهای آباد آماده کنند..